14 Mei 2020
Ze zei het vandaag meerdere malen, ‘op deze leeftijd…’. Ze was niet de eerste.
De orthopeed waarschuwde mij 12 jaar geleden al bij de kijkoperatie in de rechter knie ‘dat ik geen 18 meer’ ben en het rustiger aan moest doen met mijn sportieve activiteiten. Ik was net met pensioen gegaan en sportte elke dag, soms twee keer op een dag. Elke dag onbelemmerd sporten was een droom die uitkwam.
Een paar maanden later moest ik die operatie ondergaan. Ik kon niet meer op dat been staan. Overbelast, dat was dus echt teveel en te snel voor mijn lichaam. Van de fysiotherapeut hoorde ik voor het eerst instructies over rusttijden en herstelperioden voor het lichaam. Ik had weer wat geleerd, moest maar eens meer bewust omgaan met de planning van sportieve activiteiten. En daarbij ook rekening houden met de tijden waarin ik de lichamelijk zwaardere huis-, tuin- en keukenklussen wilde doen.
Afgezien van wat kleine blessures en lichte tuimelingen op de tennisbaan heb ik daarna jaren probleemloos kunnen sporten en werd ik gaandeweg ook sterker en (weer) leniger.
Tot in 2014 tijdens een tenniswedstrijd ik mijn biceps van mijn rechter (tennis) arm afscheurde. Dat was even schrikken i.v.m. gedachten over mogelijk einde van een actieve tennis carrière. De toenmalige huisarts vertelde na overleg met de orthopeed dat er tegenwoordig geen biceps meer geopereerd worden en ik gewoon hetzelfde kan blijven doen met de resterende triceps. Voor even dacht dat ik in de maling werd genomen maar ik wist dat deze dokters hun diploma’s niet in noord Korea hebben behaald dus dat gaf wel vertrouwen. Wetenschappelijk bewezen. En zo geschiedde tot de dag van vandaag. Ik had geluk.
Gisteren echter had ik zo’n dag met een pijnlijke blessure in diezelfde knie. De pijn en stijfheid in het been was zo erg dat het van mij de rest van de dag een zielig, zorg behoevende patiënt maakte. En onzeker gevoel of het daar binnen nu echt iets kapot is. Ik had al een week wat last van een lichte pijn aan de binnenkant van mijn rechter knie.
Het hinderde mij echter niet om gewoon de dingen te doen die voorbij kwamen. Ik heb in de paar dagen daarvoor onder andere deze noemenswaardige activiteiten gedaan: op de trampoline gesprongen met twee kleindochters, tuin onkruidvrij gemaakt, gras gemaaid, (onhandelbare) meubeldelen naar de begane grond gesjouwd en op de club geholpen met de inrichting van de banen.
Daar tussendoor liep ik mijn langere (in marstempo) of kortere (met Anja) wandelingen. Ook heb ik gefietst. In mijn perceptie echt geen zaken met de intensiteiten van wat ik normaal op fitness en tennis doe.
Maar ik had het mis. In het laatste kwartier van de wandeling van een uur merkte ik dat het rechter been minder soepel meedraaide. Op het laatst voelde ik ook onaangename effecten in mijn bovenbeen en zelfs in mijn rechter heup. Na thuiskomst een cool pad aangelegd en een paracetamolletje genomen tegen de groeiende pijn.
Maar het werd snel erger, met inbegrip van een dik en stijf wordende knie. Er was ook die innerlijke strijd of ik de dokter ga bellen. Is het wel nodig, hoe erg is het? Terwijl de pijn en stijfheid in het been opliepen steeg ook de sociale druk vanuit het huishouden om toch te gaan bellen.
De doktersassistente zei heel bezorgd dat één paracetamolletje niet voldoende was want je moet een spiegel opbouwen wil het helpen. Ze adviseerde drie maal twee pilletjes te nemen. Dus heb in de resterende periode van de dag om de twee uur twee 500 mg pilletjes ingenomen, de laatste twee voor het slapen gaan. Totaal acht stuks! Negen stuks met de eerste in de morgen erbij. Dat maakte de pijn dragelijker.
Mijn verwondering was de volgende morgen groot, ik had niet gerekend op een rustige nacht. De zwelling was praktisch weg en de pijn was met 95% verminderd! Zal ik de dokter maar afbellen?
De inspectie van de knie door de dokter gaf geen beschadiging aan. Ik werd opnieuw eraan herinnerd dat ik, op deze leeftijd, met artrose in de knie bij grotere belasting stevige bot op bot wrijving kan veroorzaken met mogelijke reacties als pijn, vocht en ontstekingen. Als over twee weken alles nog niet over is dan moet ik weer bellen. Twee weken! Zelf dacht ik op dat moment aan drie dagen.
Het is ontnuchterend om eens in de zoveel jaar weer herinnerd te worden aan de gevolgen van het ouder wordende lichaam. Ik herinner me het boek Het seniorenbrein van Prof. André Aleman, neuropsycholoog aan de RUG. Komt hierop neer: vanaf je 70e gaat het verouderingsproces sneller doordat de hormonen huishouding drastisch verandert. Daar is niks tegen te doen. Je kunt sommige dingen wel vertragen, maar het inzakken van je skelet (daarom lopen veel oudere mannen in oude broeken die te lang zijn) en het langzamer verlopen van je stofwisseling (je cel vernieuwing en haargroei vermindert ook) kun je niet tegenhouden. Wat ik het meeste merk is het verlies van kracht (enkele procenten per jaar v.a je 70e), want een potje open draaien vergt nu meer inspanning dan voorheen. Bovendien wordt het denkproces trager, inclusief de transmissie van signalen vanaf de hersens via miljarden cellen naar de ledematen (je voeten hebben iets meer tijd nodig om daar te zijn waar je hem wilt hebben).
Ik mag zeggen dat ik alles wat ik nu als 70plusser meemaak aan fysiologische veranderingen in het licht van de kennis uit dat boek voor gemoedsrust zorgt. Ik heb vrede met het ervaren van het natuurlijk verloop van aging.
Blijf gezond!