‘We sturen met de achteruitkijkspiegel’, legde van Dissel uit in de coronavirus update van vanmorgen in de Tweede kamer. Zoals gewoonlijk geniet ik elke keer van zijn presentaties en zijn manier van uitleggen. Hij legt het helder uit waarbij elk gesproken woord inhoudelijk van waarde is, dus is het luisteren voor mij telkens een feest. Ik stel me voor dat het ook een feest moet zijn om als student naar zijn colleges te luisteren.
Ook tijdens de Q&A na de presentatie is hij niet van zijn stuk te brengen door de vragen van de Kamerleden – mentaal gewoon superieur op zijn gebied – en als het nodig is legt hij het nog een keer uit voor de tragere zielen. Dat is op zich ook al gratis en vermakelijk theater voor mij.
Zo’n vermakelijk schouwspel heb ik afgelopen weken ook mogen beleven naar aanleiding van de documentaire van Michael Moore, Planet of the Humans. Zoals bekend is Michael Moore een door en door antikapitalistische en groene activist, dus een held binnen de milieu beweging.
Met die film heeft hij deze keer echter zijn eigen geloofsgenoten de gordijnen in gejaagd. Extra pijnlijk voor hen is dat hij juist op Earth Day 22 april 2020 zijn film vrij gaf op Youtube. Voor de klimaat activistische gelovigen van Greta Thunberg was de film een uiting van blasfemie en ze eisten dat de film werd verboden.
Moore zijn boodschap komt hierop neer dat het elimineren van CO2 uitstoot door fossiele brandstoffen volledig te vervangen door zon, wind en biomassa niet haalbaar is.
Een nog groter probleem volgens Moore is de groei van de wereldbevolking. Op dit onderwerp rust een groot taboe. Bij de politiek zeker en ik vermoed ook in die vele rekenmodellen bij de klimaattafels. In het klimaat wetsvoorstel komt het woord bevolkingsgroei echt niet voor! Dit voorstel komt immers uit de kokers van belangengroepen, een centrale onderliggende logica vind je niet achter de plannen.
Bij die ‘mooie’ klimaatplannen schrik ik als ik zie dat er geen rekening is gehouden met de impact van een gemiddelde bevolkingsgroei van 100.000 mensen tussen 2016 en 2018, en zelfs ca. 130.000 in 2019 (CBS data). En er blijven mensen bijkomen in de komende jaren. Deze mensen hebben ruimte (wonen, recreëren), energie, wegen, vervoer, werk, zorg en nog veel meer nodig aan voorzieningen.
Als dit aspect niet eens genoemd is in het voorstel klimaatwet, hoe kun je dan erop vertrouwen dat alle puzzelstukken harmonieus gaat passen in dit land?
Kunnen we onze huidige levensstijl bij de groeiaantallen dan nog wel voorzetten met de gekozen oplossingen? Moeten we dit wel willen?
Ik was benieuwd naar de reacties uit de groene hoek in de media. Ik moet zeggen dat die mij wel meevielen qua felheid. NRC redacteur klimaat Paul Luttikhuis berichtte nog vrij neutraal over de video en had het erover dat het inhoudelijk werd ‘ondermijnd door slordigheden’. Lauw artikel.
Jan Rotmans (hoogleraar energietransitie, medeoprichter Urgenda) had het op milde toon over de onjuistheden, maar eindigde wel met ‘en toch heeft Michel Moore een punt’ als hij het heeft over de gevolgen van de grote toename van de wereldbevolking. Ook lauw voor mij.
Olof van der Gaag (directeur Nederlandse Vereniging Duurzame Energie) vond het jammer dat de film geen ‘onafhankelijke wetenschappers’ (haha, waar vind je die?) heeft gevraagd om commentaar.
Gerald Schut, redacteur Technisch Weekblad valt in dit opzicht echt uit de toon met zijn fellere reactie. Er klinkt geïrriteerdheid in de toon van zijn artikel. Hij schreef dat de film ‘van fouten en bitter nihilisme aan elkaar hangt’ (hoe bitter moet je zelf niet zijn om zoiets op te schrijven?).
Hij haalt details erbij over rendementen van zonnepanelen van toen (8%) en nu (15 á 20%). En dan komt er nog iets wazigs voor de leek als ik over elektrische auto’s: ‘een veel gemaakte methodologisch fout bij de beoordeling van de milieu-impact van elektrische auto’s is rekenen met de stroommix van vandaag in plaats van het gemiddelde van de elektriciteitsbronnen van de komende 15 jaar’. Hier heeft ie mij in het donker gezet. Leg dan gewoon uit hoe die modellen in elkaar steken, denk ik dan.
De stelling dat je beter fossiele brandstof direct kunt verbranden dan te gebruiken voor de fabricage van windmolens en zonnepanelen werd opzij geschoven met ‘In werkelijkheid levert een zonnepaneel gemiddeld 26 keer zoveel energie als nodig was voor fabricage en installatie en een windmolen 44 keer’. Als dit allemaal zo vanzelfsprekend is dan vraag ik mij toch af waarom de toon van dit artikel zo bitter moet zijn?
Het is wel erg defensief allemaal en hap snap, want over hoe je die hernieuwbare systemen vanaf het delven van de grondstoffen, het raffineren, transporteren, fabriceren, construeren, installeren, en onderhouden met alleen hernieuwbare energie kan doen staat in geen enkele reactie. Dat is toch het einddoel?
En ook graag een beschrijving van wat je nodig hebt aan back up systemen als er een wolkje voor je paneel schuift of tijdens de nacht, of wanneer de wind gaat liggen of onvoldoende waait. Maar geen van die knappe wetenschappers en wetenschapsredacteuren hebben het hierover gehad.
Overigens zou ik pleiten dat al die rekenmodellen eens geverifieerd werden door echte onafhankelijke wetenschappers – dus los van de politiek/het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en belangengroepen. Echte wetenschappers van het kaliber Jaap van Dissel, dan wil ik de uitkomsten daarvan nog wel accepteren.
Het beeld van misleiding is nog erger, want over het stoken van biomassa, in mijn ogen meest onbegrijpelijke idee van het toepassen van hernieuwd energiebron, geen woord bij de genoemde ‘experts’. Tenzij Diederik Samsom/Greenpeace en Frans Timmermans hierop terugkomen, zal er geen weg terug zijn en zullen we snel bossen in woestijnen zien veranderen en zullen we fossiele brandstof nodig blijven houden om die hout snippers over de oceaan hierheen te verslepen.
Waar blijven de echte techneuten met hun slimmere rekenmodellen om deze politici eens wakker te schudden? Minister Wiebes, de enige techneut in het kabinet, loopt gewoon kritiekloos mee.
Zijn we het gevecht tegen klimaatverandering aan het verliezen doordat ons leiderschap – ook die in de EU – ons naar het verkeerde pad geleid hebben en hun programma’s hebben laten beïnvloeden door belangengroepen/kapitaalinvesteerders?
Op de invloed van het grote geld kom ik later terug.
Wees blijmoedig!