Het was me weer een zeer roerige week geweest. De gewelddadige arrestatie en dood van George Floyd was zonder twijfel het eerste wat me te binnen schiet. Dramatisch lot voor George Floyd en zijn familie. Onvoorstelbaar dat mensen elkaar zoiets kunnen aandoen, ongeacht de reden.
Dan de daarop volgende protesten en geweldsuitbarstingen overal in de wereld. Ook onvoorstelbaar dat vredevol bedoelde demonstraties kunnen omslaan in zoveel geweld tegen medeburgers en de politie, niet alleen in de VS maar overal in onze westerse “beschaafde” wereld.
Dan natuurlijk het geval Femke Halsema, de burgemeester van ‘republiek’ Amsterdam. Dat onderwerp zorgde een paar dagen voor mij voor meer vermakelijk theater op radio, tv en Internet. Dat was genieten van (politieke) analyses, meningen en verdedigingspleidooien van betrokkenen. Allemaal volgens mij niet zo interessant omdat de basisvraag niet werd gesteld over de Emergency Management principes, een procedure met te nemen stappen bij mogelijke worstcasescenario’s.
Wisten jullie trouwens dat Thomas Raffles als gouverneur-generaal van Nederlands-Indië de slavernij in de voormalige kolonie reeds in 1813 heeft verboden. Femke Halsema droeg tijdens de manifestatie op de Dam van vorig weekend een button met 1873, het jaar waarin de slavernij in de West-Indische koloniën werd afgeschaft.
Ik kijk uit naar het debat hierover volgende week in de gemeenteraad van Amsterdam.
Bewust en onbewust gedrag
Ik heb me afgevraagd wat er zich in al die hoofden van mensen heeft afgespeeld die betrokken waren bij de toepassing van geweld, tussen demonstranten en politie, het ongehoorzaam gedrag van demonstranten, het vernielen en plunderen van andermans eigendommen en verspreiden van nepnieuws in de media.
Het is interessant om even een kijkje te nemen in wat er zich afspeelt in de bovenkamer van een mens voordat hij tot zijn gedrag komt.
Hoe mensen elkaar e/o situaties beoordelen is heel persoonlijk proces en gebeurt onbewust volgens ingesleten patronen in de hersenen. Deze reactiepatronen zijn een optelsom van al je levenservaringen, wat je geleerd hebt, successen en klappen die je sinds je bent gaan ademen hebt opgelopen, kortom je levensbagage. Daarnaast spelen ook hormonale reacties en rol. Zo reageert je systeem zoals je nu bent.
Tot zover is van deze onbewuste geestelijke reactie in je bovenkamer nog niets te merken in de buitenwereld. Dan komt het tweede deel van de verwerking van die signalen, de stap waarbij die gedachten worden vertaald naar gedrag dat zichtbaar wordt in de buitenwereld.
In deze stap onderscheid ik twee soorten uitingen. De eerste is de (onbewuste) impulsieve, ondoordachte reactie. Dit herkennen we wel als ‘eerst schieten dan vragen’. De tweede is de meer doordachte (bewustere) reactie. Daartussenin zit natuurlijk een heel scala aan min of meer bewuste beslissingen. Dit alles speelt zich af in fracties van een seconde, dus miljoenen keer sneller dat dat ik het hier opschrijf.
Veel mensen bezitten de kennis niet van dit proces, laat staan dat ze die ook proberen bewust toe te passen.
Het begrip hiervan zal mensen helpen om beter bewust te zijn van wat hun gedachten zijn en waarom ze kiezen voor een bepaalde uiting van die gedachten. Eerst schieten dan vragen wordt dan een bewuste keuze in plaats van een impulsieve daad. Óf beslis je om maar niet te schieten. Óf om je knie maar niet in iemands nek te plaatsen. Óf dat je niet aan andermans spullen mag zitten!
Ik probeer me voor te stellen hoe dit proces zich heeft afgespeeld in de hoofden van demonstranten en politiemensen die elkaar tegenkwamen en waar continue botsingen van bewuste en onbewuste uitingen van persoonlijkheden tot stand komen, met dramatische gevolgen voor beide partijen en de omgeving.
Individuele bewustwording bijbrengen
Overheden, gemeentes, organisaties zoals UEFA, grote en kleine bedrijven/merknamen besteden al eeuwen mega hoeveelheden geld aan reclame bureaus en communicatie adviseurs voor het opzetten van anti-discriminatie campagnes, maar het is allemaal zinloos – kijk alleen naar de voetbalwedstrijden, waar in stadions nog steeds uitingen bestaan van discriminatie. Die programma’s bereiken de mensen niet mentaal.
Ik zou al die moeite en geldbronnen beter willen besteden aan programma’s voor het vergroten van het bewustzijn van de mens zelf, begrip bijbrengen van de mechaniek van het beslissingsproces in al die hoofdjes en dat zij een keuze hebben in hoe zij hun gedachten tot uiting willen brengen.
Uitleggen aan individuen hoe gedrag tot stand komt, dat zij hun gedachten leren observeren, dat zij begrijpen dat er verschil is in wat zij denken (waar ze geen controle over hebben) en wat zij ermee doen (waar ze wel controle over hebben)…kortom: beschaving bijbrengen. Ook op de scholen, want hier begint het mee.
Ik denk dat dit op de langere termijn een betere sleutel is tot de oplossing van discriminatie op basis van huidskleur, geloof, afkomst, gender, groep waartoe je behoort, etc., etc.
Vreugdevolle week toegewenst